Disciplinski bataljuni JA
Vladimir Galić (1899 - ?)
5. pjeÅ¡aÄka divizija
Divizije kopnene vojske Domobranstva NDH
9. dalmatinska divizija NOVJ
Promote Your Page Too
Srpski DobrovoljaÄki Korpus
Srpska dobrovoljaÄka komanda
Poznatiji u narodu kao ljotićevci i zboraÅ¡i po Dimitriju Ljotiću (1891-1945), osnivaÄu i predsjedniku Jugoslavenskog narodnog pokreta - Zbor, graÄ‘anske i faÅ¡istiÄke stranke u Kraljevini Jugoslaviji. Ova stranka nastala je u veljaÄi I934. ujedinjenjem grupa s identiÄnim politiÄkim težnjama oko listova Zbor i Otadžbina, Bojovnika iz Slovenije i Jugoslavenske akcije iz Hrvatske. Rukovodstvo stranke sa svojim pristalicama odmah posle dolaska nacistiÄkih okupatora u Srbiju stavilo im se u službu.
Srpska dobrovoljaÄka komanda
PoÄetkom ustanka u srpnju 1941. njemaÄki okupatori nalažu formiranje dobrovoljaÄkih odreda, koji se obrazuju u septembru 1941, za borbu protiv NOP-a na teritoriji Srbije. Prilikom formiranja i kasnije, pristalice Zbora i organizacije Beli orlovi Äinile su rukovodeći kadar i sastav tih jedinica.
Komanda je službeno formirana 14. rujna 1941 a Äinile su ju 12 dobrovoljaÄkih odreda svaki sa 120 do 150 ljudi.
Srpski dobrovoljaÄki korpus
Krajem 1942. i poÄetkom 1943. od 12 ljotićevskih dobrovoljaÄkih odreda obrazovan je po odobrenju njemaÄkih okupacionih vlasti Srpski dobrovoljaÄki korpus u jaÄini od oko 3.000-3.500 ljudi, koji je formalno podÄinjen predsjedniku Srpske vlade, a faktiÄki naÄelniku Å¡taba njemaÄkog vojnog zapovjednika Srbije. Opskrbljivala ga je oružjem i ostalom opremom njemaÄka okupaciona vlast.
U sastavu SDK nalazila su se Äetiri dobrovoljaÄka i jedan ÄetniÄki juriÅ¡ni bataljun svaki sa 500 ljudi, a od 4. januara 1943. godine joÅ¡ i bataljun bornih kola, eskadron konjice i 6 aviona. Bataljun bornih kola imao je nekih dvadeset razliÄitih vozila - vozila vojske Kraljevine Jugoslavije koje su Nijemci odbacili kao zastarjela, par francuskih Renault tenkova, ÄeÅ¡ke i maksimalno tri njemaÄka polugusjeniÄara u jako loÅ¡em stanju. Od Å¡est zrakoplova, dva su bila Bregeut-19 osposobljen u Rogožarskom za prijevoz Äetiri putnika, a jedan Fizler Roda u koju stanu tri putnika. Letovi, kad bi zrakoplovi bili u letnom stanju, morali su biti odobreni od strane Nijemaca, uglavnom su vrÅ¡ili kurirske letove za potrebe Nedićeve vlade. Da bi letjeli iz Beograda pripadnici SDK su morali da, formalno i stvarno, preÄ‘u na teritoriju NDH na njemaÄki aerodrom u Zemunu i da odatle lete po Srbiji - Kraljevo, NiÅ¡ uglavnom, mada NiÅ¡ ograniÄeno i vrlo kratko vrijeme budući da su ubrzo preuzeli Bugari.
Komanda korpusa u svom sastavu imala je i obavjeÅ¡tajno odjeljenje koje je radilo i po uputama njemaÄkih obavjeÅ¡tajno-bezbednosnih ustanova. ObavjeÅ¡tajnu organizaciju Äinili su obavjeÅ¡tajni oficiri u Å¡tabovima pukova i bataljuna, koji su se oslanjali u obavjeÅ¡tajnom radu na starjeÅ¡instva i povjerenike Zbora i rukovodioce organizacije Beli orlovi na terenu. KontraobavjeÅ¡tajnu službu Äinili su: operativna grupa S, Å¡taba korpusa, isljednici u Å¡tabovima pukova, bataljuna i artiljerijskog divizijuna koji su se oslanjali u svom radu na prosvjetare i aÄ‘utante u Å¡tabovima.
Svibnju 1943. Nedić je pokuÅ¡ao da Korpus poveća na pet pukova, ali Nijemci to nisu odobrili. Pukovi su formirani u studenom 1943 da bi tek kad se ponovo razbuktao ustanak u Srbiji i tamo formirane brojne brigade i partizanski odredi, Nijemci sijeÄnja 1944 odobrili formiranje ovih pukova i dali za njih potrebno oružje. MeÄ‘utim, formiranje tih pukova nije iÅ¡lo lako, jer Nedićevi organi nisu mogli da ih popune ni prinudnom mobilizacijom, tako da su se komandanti pukova žalili na konferenciji u Å¡tabu SDK 29. sijeÄnja 1944 da regrutacija novih dobrovoljaca ne ide nikako, da do sada ima 93 bjegunca (iz 5. puka), da nemaju mogućnosti da formiraju treće bataljune i sl. Nedićevi oficiri bili su prinuÄ‘eni da na toj konferenciji donesu odluku da se regrutacija izvrÅ¡i akcijama na terenu, s tim da roditelji, braća i sestre onoga ko bude stupio u redove dobrovoljaca garantiraju svojom slobodom da neće pobjeći iz njihovih redova. Tek nakon nasilnog odvoÄ‘enja od kuća ljotićevski oficiri su uspeli da formiraju ove pukove.
Å tabovi i garnizoni pet pukova i centara za obuku nalazili su se u Valjevu, Kragujevcu, Å apcu, Užicu, NiÅ¡u, Leskovcu i Beogradu, a pojedini bataljuni i Äete bili su razmjeÅ¡teni na terenu.
Sjedišta pukova:
- 1. u Kraljevu
- 2. u Kragujevcu
- 3. u Å apcu
- 4. u Smederevu
- 5. u Kruševcu
Pored pukova jaÄine 1200 ljudi, naoružanih lakim streljaÄkim naoružanjem, SDK je u svom sastavu imao artiljerijski divizion jaÄine 500 ljudi sa 4 baterije, bataljun bornih kola i eskadron konjice. Bataljun bornih kola nije doÄekao jesen 1944. Ostao je rasut po Srbiji, jedan dobro oÄuvani R-35 tenk i danas stoji u Titovom Užicu, vozila su ionako uglavnom služila za parade i rijetko su uÄestvovala u većim akcijama.
Srpski dobrovoljaÄki korpus - 15. Augusta 1944. godine
Brigade Staff General Konstantin Mušicki
Å tab Å tabska Äeta 2 LMGs Telephone Platoon Medical Company Light Supply Column Training Company 2 75mm leIG, 2 120mm mortars, 2 50mm mortars, 4 HMGs, & 12 LMGs Brigade Band 1. Srpski pjeÅ¡adijski puk Regimental Staff 2 LMGs Signals Platoon Regimental Band Replacement Company 2 50mm mortars, 1 HMG & 2 LMGs 1st Battalion 1st Company 1 HMG, 12 LMGs & 2 50mm mortars 2nd Company 1 HMG, 12 LMGs & 2 50mm mortars 3rd Company 1 HMG, 12 LMGs & 2 50mm mortars Heavy Company 4 HMGs, 2 LMGs, 4 80mm mortars &
2 75mm leIG2nd Battalion - see 1st Battalion 3rd Battalion - see 1st Battalion 2. Srpski pješadijski puk vidi 1. Srpski pješadijski puk 3. Srpski pješadijski puk vidi 1. Srpski pješadijski puk 4. Srpski pješadijski puk Lieutenant Milos Vonjnović
vidi 1. Srpski pjeÅ¡adijski puk 5. Srpski pjeÅ¡adijski puk vidi 1. Srpski pjeÅ¡adijski puk Pored akcija koje su izvodili protiv NOV i PO na svojim podruÄjima, pukovi su većim dijelom bili povremeno angažirani pod komandom jednog operativnog Å¡taba i u nekim krupnijim operacijama van svojih podruÄja, kao npr. protiv 2. i 5. divizije NOVJ pri njihovom prodoru u zapadnu Srbiju u proljeće 1944. i u operacijama u Toplici i Jablanici u ljeto 1944. Sredinom 1944. godine SDK je imao oko 9.000 ljudi, a tokom povlaÄenja iz Srbije prema nekim izvorima broj se prepolovio.
Prema Bundesarchivu, RH 19 XI/31 Militaerbefehlshaber Suedost Ia, Gegenueberstellung der Feindstaerken und der eigenen einsatzfaehigen Kraefte im serbischen Raum (21.8.1944), u kolovozu 1944. korpus je imao 9.886 ljudi.
UoÄi operacija za osloboÄ‘enje Srbije, 21. lipnja 1944 Nedić je pristupio formiranju 2. gvozdenog puka SDK u okrugu leskovaÄkom, ali njegovo ljudstvo, dok je joÅ¡ puk bio u formiranju, prilikom pokreta ka KruÅ¡evcu, prelazi Äetnicima Draže Mihailovića kod Trstenika. U leto 1944. u sastav SDK uÅ¡le su tri ÄetniÄke brigade Pavla ÄuriÅ¡ića kao 6, 7. i 8. puk, ukupne jaÄine oko 3.800 vojnika, ali samo formalno kako bi Nedić za ovo ljudstvo dobio oružje i municiju od Nijemaca. U operacijama za osloboÄ‘enje Srbije SDK je bio prinuÄ‘en da 8. listopada 1944. napusti Beograd i prebaci u Srijem, a zatim sa Nijemcima i kvislinÅ¡kim formacijama povuÄe u Sloveniju, de je bio angažiran na spreÄavanju prodora JA na zapad.
Od Novembra 1944 SDK dolazi u nadležnost SS kao i sve ostale kvislinÅ¡ke formacije i na papiru se vodi kao Srpski SS dobrovoljaÄki korpus, ali ne dobija njemaÄke uniforme ili SS oznake već ostaje u starim jugoslavenskim ili talijanskim uniformama. U zimi 1944/45., tokom koje oficiri SDK odlaze na razonodu u Zagreb, SlovenaÄki partizani nanose teÅ¡ke gubitke Korpusu, iscrpljenom i slabo naoružanom nakon povlaÄenja, tokom iznenadnog napada na Pivku i Postojnu od oko 100 mrtvih, 130 ranjenih i oko 150 nestalih koji nakon toga prestaje biti efektivna vojna formacija te se glavnina SDK upućuje kao neborbena radna jedinica. Ostatak SDK se reorganizira i uÄestvuje u borbama protiv NOVJ u sastavu njemaÄkih jedinica u SlovenaÄkom primorju.
ViÅ¡e desetina odabranih po fanatizmu pripadnika SDK je, od nacistiÄke obavjeÅ¡tajne službe za djelovanje u neprijateljskoj pozadini, spuÅ¡teno padobranom veljaÄi i ožujku 1945. na Kopaonik, Kosovo i u okolinu Beograda.
Po nareÄ‘enju General Damjanovića, Mihailovićeva komandanta za Sloveniju korpus se prikljuÄio ÄŒetniÄkoj Å umadijskoj diviziji 30. ožujka, a 1. svibnja dva puka su preÅ¡la granicu u Italiju gdje su se predala, dok su tri puka koja su držala frontu oko Ljubljane povukla u Austriju gdje su se predali Englezima i iz Vilaha skupa s 1,000 Äetnika i 10,000 slovenskih domobrana vraćeni u Sloveniju i pogubljeni u KoÄevskom rogu.
Pripadnici SDK koji su se predali saveznicima u Italiji smjeÅ¡teni su u logor u Forliju. U drugoj polovini 1945. tzv. istaknuti dio Vrhovne komande Kraljevske jugoslavenske vojske u otadžbini, po odobrenju Anglo-Amerikanaca, obrazovao je od ostataka Å umadijsku diviziju, tzv. Jugoslavenske vojske van otadžbine. Krajem 1945. ta jedinica je iz Forlija prebaÄena u Eboli (Italija) gde je nastavljena obuka bez oružja. U toku 1947. jedinica je rasformirana i poÄelo je raseljavanje ljotićevaca.
Sve vrijeme rata ljotićevci su bili vjerne sluge okupatora i isticali se zloÄinaÄkom djelatnošću prema svim patriotskim pojedincima u Srbiji, a sa sadizmom i okrutnošću odnosili se prema zarobljenim borcima NOV i POJ, i uhvaćenim i uhapÅ¡enim pripadnicima NOP-a.
This page is also available in the following languages:
• English • СрпÑки •
